Lợi ích và tác hại của sữa đậu nành đối với nữ giới

I. Giá trị dinh dưỡng của sữa đậu nành

Rất nhiều người băn khoăn về những lời đồn đoán tác hại của sữa đậu nành đối với nữ giới. Vậy nhận định này có đúng không? Trước tiên cùng tìm hiểu loại sữa này là gì và thành phần dinh dưỡng đi kèm theo.

Sữa đậu nành là loại thức uống làm từ thực vật được ưa chuộng, với cách sản xuất đơn giản qua các bước như sau: ngâm hạt (ngâm trong nước ấm từ 4-6 tiếng để làm mềm đậu), xay nhuyễn, lọc lấy nước sữa, đun sôi. Có thể thêm đường để tăng hương vị.

Sữa đậu nành đầu tiên xuất hiện tại Trung Quốc sau đó được sử dụng rộng rãi tại các nước khác trong đó có châu Á và phương Tây với những người hướng tới chế độ ăn healthy thiên về thực vật. Hiện nay, sữa đậu nành cũng là một trong những thức uống quen thuộc trên toàn thế giới. Sữa đậu nành có thể là giải pháp thay thế cho sữa có nguồn động vật, phù hợp sử dụng cho những người không dung nạp lactose hoặc người ăn chay trường. Từ sữa đậu nành cũng có thể chế biến thành nhiều loại món ăn khác nhau như kem đậu nành, sữa chua đậu nành, sinh tố đậu nành, bánh mì đậu nành…

Theo các chuyên gia nghiên cứu, trong 100 gam sữa đậu nành có chứa hàm lượng các chất dinh dưỡng như sau: 

Có thể thấy, bên cạnh việc cung cấp các dưỡng chất quan trọng, loại sữa này cũng chứa nhiều các loại khoáng chất khá đa dạng (Canxi, sắt, magie, photpho, kali, natri, kẽm, đồng, selen) cùng nhiều loại vitamin (A, C, B1, B2, B6, B12, D, E, K), lycopene, retinol, cryptoxanthin…

Sữa đậu nành có chứa nhiều chất dinh dưỡng tốt cho sức khỏe

II. Tác hại của sữa đậu nành đối với nữ giới

Mặc dù có chứa nhiều dinh dưỡng, khoáng chất và vitamin tốt cho cơ thể nhưng việc quá lạm dụng hay sử dụng nhiều sữa đậu nành có thể gây ra một số bất lợi, nguy hại cho sức khỏe. Một số tác hại của sữa đậu nành đối với nữ giới có thể kể đến như: 

1. Giảm khả năng hấp thu chất dinh dưỡng

Tiêu thụ quá nhiều sữa đậu nành có thể làm quá trình hấp thu các dưỡng chất. Nghiên cứu cho thấy thành phần axit phytic có trong loại sữa có thể tạo phức hợp với canxi, kali, magie, kẽm, sắt và làm giảm sự hấp thu các chất dinh dưỡng này.

Ngoài ra, thành phần canxi có trong sữa đậu nành cũng không được kém hơn so với canxi có trong sữa bò. Tức là, nếu bạn chỉ dựa vào nguồn cung cấp canxi từ sữa đậu nành thì chưa thể đáp ứng đầy đủ nhu cầu bổ sung canxi cho cơ thể. 

2. Không tốt cho những ai bị bệnh về tuyến giáp

Những người đang gặp phải vấn đề liên quan đến tuyến giáp thì nên hạn chế sử dụng sữa đậu nành hoặc các đồ ăn có chứa thành phần đậu nành. Nguyên nhân là vì nếu tiêu thụ sữa đậu nành có thể làm cho các bệnh lý về tuyến giáp ngày càng nặng nề hơn do ức chế quá trình tổng hợp hormone tuyến giáp. 

Nếu bạn đang trong quá trình sử dụng thuốc điều trị bệnh lý tuyến giáp mà vẫn muốn uống sữa đậu nành thì nên uống thuốc cách ít nhất khoảng 4 giờ rồi mới sử dụng thuốc. Điều này giúp đảm bảo tránh tương tác có thể gặp phải khi dùng đồng thời thuốc uống chữa bệnh tuyến giáp và loại sữa này.

3. Có thể gây rối loạn nội tiết và tăng nguy cơ mắc bệnh lý

Gây mất cân bằng nội tiết tố là một trong những tác hại của sữa đậu nành đối với nữ giới nếu sử dụng thức uống này quá nhiều. Sữa đậu nành có chứa hàm lượng cao hợp chất isoflavones (có tác dụng gần giống với hormone estrogen). Nếu tiêu thụ quá nhiều sữa đậu nành có thể làm tăng sinh nhiều estrogen, gây rối loạn nội tiết tố ở người phụ nữ làm tăng nguy cơ mắc bệnh lý phụ khoa hoặc buồng trứng.

Chị em đang mắc bệnh ung thư tử cung và ung thư vú cũng không nên dùng loại thực phẩm quá nhiều, hoặc chỉ nên dùng với hàm lượng mà bác sĩ chỉ định.

4. Tác hại của sữa đậu nành với hệ tiêu hóa và xoang

Thành phần trypsin có trong sữa đậu nành có thể gây cản trở quá trình tiêu hóa protein có trong thực phẩm, dẫn đến làm ức chế hoạt động của hệ tiêu hóa, gây ra các triệu chứng ợ hơi, táo bón… Sữa đậu nành còn làm tăng nguy cơ tăng tiết dịch trong niêm mạc mũi xoang, có thể gây ra tình trạng viêm xoang và các vấn đề hô hấp (chẳng hạn như hen suyễn).

Trypsin trong sữa đậu nành có thể gây cản trở quá trình tiêu hóa khiến bạn bị ợ hơi, táo bón…

>>> XEM THÊM: Ăn chuối có tác dụng gì cho nữ giới? Nên ăn mấy quả chuối 1 ngày? 

III. Lợi ích của sữa đậu nành với nữ giới

Chỉ khi sử dụng không đúng cách, quá lạm dụng hoặc với một số bệnh lý cụ thể thì mới dẫn tới gây ra tác hại của sữa đậu nành đối với nữ giới. Còn nhìn chung, sữa đậu nành mang đến khá nhiều lợi ích tốt cho sức khỏe như: 

1. Giảm cân

Sữa đậu nành có thể giúp cho người phụ nữ duy trì kiểm soát trọng lượng cơ thể. Trong loại thực phẩm có chứa nhiều chất xơ và protein giúp cung cấp năng lượng cho phái nữ, và đem lại cảm giác no lâu. Từ đó giúp cho chị em không phải ăn uống quá nhiều mà không bị mệt mỏi. Bên cạnh đó, lượng đường trong loại sữa này thường ở mức thấp, điều này giảm nguy cơ tăng đường máu và béo phì.

2. Tốt cho sức khỏe tim mạch

Sữa đậu nành có thể cải thiện sức khỏe tim mạch, do có hàm lượng chất béo bão hòa thấp và chứa axit béo omega 3, kali nên sữa đậu nành có thể giúp kiểm soát huyết áp và nhịp tim. Thêm vào đó, thành phần isoflavone trong loại sữa này còn có thể làm giảm nguy cơ mắc các bệnh lý về tim mạch. Một số nghiên cứu khoa học cũng cho ra kết quả việc sử dụng dầu đậu nành có thể làm giảm huyết áp ở những người cao tuổi. Không những vậy, việc uống loại sữa này 4 lần/tuần có thể làm giảm thiểu nguy cơ tử vong do nhồi máu cơ tim.

3. Phòng ngừa loãng xương

Sữa đậu nành rất tốt cho những người có nguy cơ bị loãng xương, nhất là phụ nữ bước vào thời kỳ tiền mãn kinh - mãn kinh. Nghiên cứu cho thấy rằng trong sữa đậu nành có chứa isoflavones hỗ trợ làm tăng lượng canxi, giúp tăng mật độ xương. Và từ đó giúp ngăn ngừa tình trạng loãng xương một cách hiệu quả. Bên cạnh đó, thành phần protein có loại sữa này còn có thể cải thiện sức khỏe xương, giúp xương khỏe hơn. 

4. Cải thiện, giảm nhẹ triệu chứng khó chịu của tiền mãn kinh

Phụ nữ tuổi tiền mãn kinh thì có thể sử dụng sữa đậu nành để khắc phục các biểu hiện khó chịu trong giai đoạn này. Lý do là bởi trong loại sữa này có chứa genistein, isoflavone, những hợp chất này có tác dụng tương tự như estrogen. Vì vậy, việc dùng bổ sung sữa đậu nành cũng là giải pháp bổ sung estrogen “thực vật”, từ đó hạn chế hay cải thiện tốt các triệu chứng tiền mãn kinh khó chịu bao gồm như bốc hỏa, khô hạn, khó ngủ, tính tình thay đổi thất thường...

Sữa đậu nành có chứa genistein, isoflavone tác dụng cải thiện tốt các triệu chứng khó chịu của tiền mãn kinh

5. Giảm cholesterol xấu

Trong sữa đậu nành có chứa thành phần chống oxy hóa mạnh mẽ như isoflavone và saponin, chúng có thể giúp làm giảm nồng độ cholesterol xấu (LDL-cholesterol) và tăng nồng độ cholesterol tốt (HDL-cholesterol). Thế nhưng, vẫn cần các nghiên cứu chuyên sâu để chứng minh tác dụng này của sữa đậu nành. Bạn có thể trao đổi với bác sĩ trong trường hợp mỡ máu cao và muốn sử dụng loại sữa này.

6. Chứa nhiều chất chống oxy hóa giúp tăng cường khả năng miễn dịch

Sữa đậu nành, hoặc đậu nành là “kho báu” có chứa rất nhiều chất chống oxy hóa mạnh mẽ, cụ thể đó là genistein, saponin, kẽm, vitamin A. Nhiều nghiên cứu cũng đã chứng minh rằng nhờ có khả năng chống oxy hóa mạnh, genistein có thể phòng ngừa ung thư bằng cách ức chế sự hình thành tế bào ung thư, và kìm hãm sự phát triển của chúng.

Hơn thế nữa, những hợp chất này còn có thể nâng cao hệ miễn dịch của cơ thể, giúp cơ thể tránh khỏi nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng cấp tính và mạn tính.

7. Tốt cho phụ nữ mang bầu

Sữa đậu nành còn rất tốt cho phụ nữ đang mang thai, loại thực phẩm này đem lại nhiều lợi ích cho các mẹ bầu. Cụ thể là trong loại sữa này có chứa axit folic, giúp cải thiện sự phát triển hệ thần kinh, phòng ngừa dị tật ở thai nhi. Không những vậy, sữa đậu nành còn là nguồn cung cấp protein dồi dào, bổ sung năng lượng cho bà bầu, giúp cơ thể không còn mệt mỏi và tăng cường sự phát triển cơ cho thai nhi.

Ngoài ra, sữa đậu nành còn rất giàu vitamin và khoáng chất, ví dụ như vitamin B1, A, D, PP, kẽm, sắt giúp duy trì sức khỏe ổn định cho phụ nữ mang thai. Và nhờ có tác dụng của những dưỡng chất này có thể phòng ngừa hiệu quả tình trạng thiếu máu, loãng xương ở mẹ bầu.

Tuy nhiên, nếu mẹ bầu uống quá nhiều hoặc lạm dụng quá mức sữa đậu nành thì có thể tác động xấu tới thai nhi và sức khỏe của bản thân.

Sữa đậu nành rất tốt cho mẹ bầu và thai nhi nhưng cần chú ý sử dụng với liều lượng phù hợp

>>> XEM THÊM: 6 tác dụng của đậu phụ với phụ nữ

IV. Lưu ý khi sử dụng sữa đậu nành

Để sử dụng sữa đậu nành an toàn, phát huy được tối đa những lợi ích cho sức khỏe thì trong quá trình sử dụng, chị em nên lưu ý tới một số vấn đề như sau:

1. Đối tượng không nên uống sữa đậu nành

Mặc dù đây là loại thực phẩm lành tính nhưng vẫn có một số trường hợp không nên sử dụng sữa đậu nành, bao gồm:

• Người bệnh dạ dày hoặc hệ tiêu hóa hoặc dị ứng với đậu nành: Loại sữa này có tính hàn, nếu sử dụng nhiều có thể làm cho axit dịch vị dạ dày tiết ra nhiều. Và từ đó làm nặng thêm tình trạng bệnh về dạ dày và đường tiêu hóa (viêm đại tràng, hội chứng ruột kích thích, trào ngược dạ dày thực quản). 
• Người đang uống thuốc kháng sinh: Nếu dùng chung sữa đậu nành cùng với một số loại thuốc kháng sinh có thể xảy ra tương tác, ảnh hưởng đến hiệu quả dùng thuốc. Ví dụ như nếu sử dụng erythromycin cùng với sữa đậu nành có thể làm giảm tác dụng của loại thuốc này.
• Người bệnh sỏi thận hoặc gout: Sữa đậu nành không thích hợp sử dụng cho người bệnh gout, hoặc người mắc bệnh sỏi thận. Nếu người bệnh gout sử dụng sữa đậu nành thì thành phần hợp chất purin có trong loại sữa này có thể không thể được chuyển hóa hết, và dẫn đến làm cho bệnh trầm trọng thêm. Ngoài ra, trong loại sữa này còn chứa hợp chất oxalat, làm tăng nguy cơ hình thành sỏi thận. Nếu người mắc sỏi thận uống sữa đậu nành có thể làm tăng số lượng sỏi hoặc khiến sỏi phát triển lớn hơn.

2. Cách uống sữa đậu nành

Để tránh được tác hại của sữa đậu nành đối với nữ giới thì liều lượng uống phù hợp và cách uống sữa đậu nành cũng là một trong những nội dung quan trọng cần được lưu tâm.

Về lượng sữa đậu nành nên uống ở mức vừa phải, không nên uống quá nhiều. Tùy thuộc vào sức khỏe, khả năng chuyển hóa và tiêu thụ mà lượng sữa đậu nành cần bổ sung cho các chị em phụ nữ có sự khác nhau, tuy nhiên thì theo các chuyên gia, chị em phụ nữ chỉ nên tiêu thụ không vượt quá 500ml sữa đậu nành mỗi ngày, mỗi lần có thể uống khoảng 200 - 250ml.

Sữa đậu nành có thể uống vào bất kỳ thời gian nào trong ngày, tuy nhiên khoảng thời gian tốt nhất để uống bao gồm: 

• Nên uống ngay vào khi mới thức dậy kết hợp cùng thực phẩm ăn cho bữa sáng: Đây là khoảng thời gian mà khả năng hấp thu chất dinh dưỡng có trong sữa đạt hiệu quả tối đa. Thêm vào đó, việc dùng sữa đậu nành vào buổi sáng giúp cải thiện tiêu hóa, hỗ trợ đại tiện dễ dàng hơn.
• Uống vào buổi tối trước khi đi ngủ khoảng 1-2 tiếng: Đây cũng là thời điểm mà cơ thể hấp thu dưỡng chất trong sữa khá tốt. Ngoài ra, nếu uống sữa đậu nành vào thời điểm này thì có thể giúp giảm trọng lượng cơ thể, do ngăn chặn sự hình thành mỡ vào ban đêm.

Một số lưu ý khác khi uống sữa đậu nành cần được lưu tâm gồm có:

• Uống sữa đậu nành đã được nấu chín kỹ: Điều này sẽ giúp bạn phòng ngừa nguy cơ rối loạn tiêu hóa, vì sữa đậu nành chưa được nấu kỹ có thể tiềm ẩn chứa nhiều chất độc hại, thành phần gây kích ứng tiêu hóa. Không những vậy, trong quá trình chế biến sữa đậu nành thì bạn nên mở vung nồi để cho những chất có hại bay hơi thoát ra ngoài.
• Không đun sữa đậu nành cùng với trứng gà: Thành phần tyrosine có trong loại sữa này có thể phản ứng với protein của trứng gà và dẫn đến hình thành hợp chất, chúng có thể ngăn cản quá trình hấp thu của hệ tiêu hóa.
• Không nên uống sữa đậu nành khi bụng rỗng, và nên dùng loại sữa này sau bữa sáng ít nhất 1 tiếng.
• Không thêm đường đỏ vào trong sữa đậu nành: Đường đỏ có chứa axit hữu cơ, đây là loại hợp chất có thể ngăn cản cơ thể hấp thu các dưỡng chất có trong loại sữa này.
• Không bảo quản sữa đậu nành ở nhiệt độ ấm: Ở nhiệt độ ấm nóng, nhiều loại vi sinh vật, điển hình là các vi khuẩn có thể phát triển và sinh sôi trong loại sữa này. Vì vậy, có thể khiến sữa đậu nành bị biến đổi chất lượng, dẫn đến ôi thiu…
• Nên dùng sữa đậu nành kết hợp với các loại thực phẩm chứa nhiều tinh bột: Có thể dùng kèm sữa đậu nành đồng thời với các loại thực phẩm chứa nhiều tinh bột như bánh quy, bánh mì, cơm cháo… Điều này sẽ giúp tăng hấp thu chất trong sữa.
• Không dùng sữa đậu nành để uống thuốc: Điều này có thể làm giảm tác dụng của thuốc, hoặc dẫn đến phản ứng và sinh ra nhiều loại hợp chất có hại cho cơ thể.

Trên đây là những thông tin về lợi ích và tác hại của sữa đậu nành đối với nữ giới và hướng dẫn cách sử dụng loại sữa này đúng cách. Mong rằng chị em phụ nữ đã có thêm kiến thức hữu ích để phát huy đươc tối đa những lợi ích cho sức khỏe khi dùng loại thức uống này.